ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾಗವತಮ್ — 224 — ಅಸುರಾವೇಶವಾಗದಿರಲು ಏನು ಮಾಡಬೇಕು
ಯಾರೇ ಸಜ್ಜೀವರೂ ತಪ್ಪು ಮಾಡಬೇಕಾದರೆ ಅವರಲ್ಲಿ ಅಸುರಾವೇಶವಾಗಿದ್ದಾಗ ಮಾತ್ರ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯ. ನಮ್ಮನ್ನು ಪ್ರಪಾತಕ್ಕೆ ಬೀಳಿಸುವ ಈ ಅಸುರಾವೇಶದಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಉಪಾಯವನ್ನು ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾಗವತ ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾಗವತಮ್ — 223 — ತತ್ವವನ್ನು ನೆನಪಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಲು ಏನು ಮಾಡಬೇಕು
ಪ್ರವಚನ ಕೇಳಬೇಕಾದರೆ, ಪಾಠ ಕಲಿಯಬೇಕಾದರೆ ತತ್ವ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಅದು ನೆನಪಿನಲ್ಲುಳಿಯುವದಿಲ್ಲ. ಕಲಿತ, ತಿಳಿದ ಎಲ್ಲ ಭಗವತ್-ತತ್ವಗಳೂ ಸದಾ ನೆನಪಿನಲ್ಲುಳಿಯಲು ಏನು ಮಾಡಬೇಕು ಎನ್ನುವ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾಗವತ ನೀಡಿದ ಉತ್ತರದ ವಿವರಣೆ ಇಲ್ಲಿದೆ.
ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾಗವತಮ್ — 222 — ದೇವರನ್ನು ತಪ್ಪಾಗಿ ತಿಳಿಯಬಾರದು
ಎಂದಿಗೂ, ಯಾವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿಯೂ ದೇವರನ್ನು ತಪ್ಪಾಗಿ ತಿಳಿಯತಕ್ಕದ್ದಲ್ಲ ಎನ್ನುವ ತತ್ವವನ್ನು ಶ್ರೀಮದ್ ಬಾಗವತ ಅದೆಷ್ಟು ಅದ್ಭುತವಾಗಿ ನಿರೂಪಣೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವದನ್ನು ಈ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕೇಳುತ್ತೇವೆ.
ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾಗವತಮ್ — 221 — ದೇವರು ತನಗೆ ತಾನು ಆಶ್ಚರ್ಯ
ದೇವರು ಮತ್ತೊಬ್ಬರಿಗೆ ಆಶ್ಚರ್ಯಕರರಾಗಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ಅವನಿಗೆ ಅವನು ಆಶ್ಚರ್ಯಸ್ವರೂಪ ಎಂದು ಭಾಗವತ ಹೇಳುತ್ತದೆ — “ವಿಸ್ಮಾಪನಂ ಸ್ವಸ್ಯ ಚ” ಎಂದು. ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿ ತನಗೆ ತಾನೇ ಹೇಗೆ ಆಶ್ಚರ್ಯಕರನಾಗಲು ಸಾಧ್ಯ ಎಂಬ ವಿಷಯದ ಚರ್ಚೆ ಇಲ್ಲಿದೆ.
ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾಗವತಮ್ — 220 — ದೃಢವಾದ ಜ್ಞಾನದ ಲಕ್ಷಣ
ಇವತ್ತಿನ ಕಲಿಯುಗದಲ್ಲಿ ಕಂಡ ಕಂಡ ಜನರ ಮಾತನ್ನು ಕೇಳುವದರಿಂದ ನಮ್ಮ ಬುದ್ಧಿ ವಿಚಲಿತವಾಗುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಆ ರೀತಿ ಆಗಬಾರದು ಎಂದರೆ ಏನು ಮಾಡಬೇಕು, ಯಾರನ್ನು ಗುರು ಎಂದು ಸ್ವೀಕರಿಸಬೇಕು ಎನ್ನುವದರ ಕುರಿತು ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾಗವತ ತಿಳಿಸುವ ಪ್ರಮೇಯರತ್ನಗಳ ನಿರೂಪಣೆ ಇಲ್ಲಿದೆ.
ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾಗವತಮ್ — 219— ಉದ್ಧವರ ಭಕ್ತ್ಯುದ್ರೇಕ
ಉತ್ಕಂಠತೆ, ಉತ್ಸುಕತೆ ಎಂಬ ಶಬ್ದಗಳ ಅರ್ಥದ ವ್ಯತ್ಯಾಸ, ಉತ್ಕಂಠತೆ ಎಂಬ ಶಬ್ದಕ್ಕೆ ಶ್ರೀಮದ್ ವಿಜಯಧ್ವಜತೀರ್ಥಶ್ರೀಪಾದಂಗಳವರು ತಿಳಿಸಿದ ದಿವ್ಯ ಅರ್ಥದ ವಿವರಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಸ್ಮರಣೆಯಾದ ತಕ್ಷಣ ಉದ್ಧವರು ಭಕ್ತ್ಯುದ್ರೇಕದಿಂದ ಅಸಂಪ್ರಜ್ಞಾತಸಮಾಧಿಯ ಅವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಮುಟ್ಟಿದ್ದರ ವಿವರಣೆ ಇಲ್ಲಿದೆ.
ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾಗವತಮ್ — 218— ಅವತಾರದ ಕಥೆಗಳ ಮಹತ್ತ್ವ
ಪರೀಕ್ಷಿದ್ರಾಜರು ಪ್ರಶ್ನೆ ಮಾಡಿದ್ದು ಸೃಷ್ಟಿಯ ಕುರಿತು. ಅದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರ ನೀಡುವ ಮುನ್ನ ಶುಕಾಚಾರ್ಯರು ವಿದುರ-ಉದ್ಧವ,ಮೈತ್ರೇಯ ಸಂವಾದದ ಮುಖಾಂತರ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಕಥೆಯನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಅದ್ಭುತಕಾರಣವನ್ನು ಸ್ವಯಂ ಭಾಗವತವೇ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಆ ವಚನಗಳ ವಿವರಣೆ ಇಲ್ಲಿದೆ.
ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾಗವತಮ್ — 217— ದುರ್ಯೋಧನನನ್ನು ದೇವರು ಮೊದಲೇ ಏಕೆ ಕೊಲ್ಲಲಿಲ್ಲ
ಪಾಂಡವರು ನನ್ನ ಪ್ರಾಣ ಎಂದು ಹೇಳಿದ ಭಗವಂತ, ಭೀಮನಿಗೆ ದುರ್ಯೋಧನ ವಿಷ ಹಾಕಿದಾಗಲೇ, ಅರಗಿನ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಅವರೆಲ್ಲರನ್ನೂ ಸುಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದಾಗಲೇ, ದ್ಯೂತದಲ್ಲಿ ದ್ರೌಪದಿಗೆ ಅವಮಾನ ಮಾಡಿದಾಗಲೇ ಏಕೆ ದುರ್ಯೋಧನಾದಿಗಳನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲಿಲ್ಲ. ದ್ವೇಷ ಮಾಡಲೂ ಸಹ ದುರ್ಯೋಧನನಿಗೆ ಅಷ್ಟು ಸಮಯ ನೀಡುವದಾದರೆ, ಪೂತನೀ ಮುಂತಾದವರಿಗೆ ಏಕಾಗಿ ಸಮಯ ಕೊಡಲಿಲ್ಲ.
ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾಗವತಮ್ — 216— ಕುಶಲಪ್ರಶ್ನೆ-3
ಧರ್ಮ, ಭೀಮ, ಅರ್ಜುನ, ನಕುಲ, ಸಹದೇವ. ಕುಂತಿಯರನ್ನು ವಿದುರರು ನೆನೆಸಿಕೊಳ್ಳುವ ರೀತಿಯೇ ಅದ್ಭುತ. ಎಲ್ಲರ ಕುರಿತೂ ಚನ್ನಾಗಿದ್ದಾರಾ ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನೆ ಮಾಡುವ ವಿದುರರು ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರನ ಕುರಿತು ಮಾತ್ರ ಕುಶಲಪ್ರಶ್ನೆ ಮಾಡದೆ ಅವನ ಕುರಿತು ದುಃಖ ಪಡುತ್ತಾರೆ. ನಾವು ಕಲಿಯಬೇಕಾದ ಅದ್ಭುತ ಪಾಠವನ್ನು ಆ ಮುಖಾಂತರ ತಿಳಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾಗವತಮ್ — 215— ಕುಶಲಪ್ರಶ್ನೆ 2
ಅಂಗಾರ ಅಕ್ಷತೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸಬೇಕೋ ಧರಿಸಬಾರದೋ ಎಂಬ ಚರ್ಚೆ ಇಲ್ಲಿದೆ. ಆಧಿ ಎಂಬ ಶಬ್ದಕ್ಕೆ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತ, ದೇವರಲ್ಲಿ ಎಂದಿಗೂ ದೋಷಲೇಶದ ಚಿಂತನೆಯನ್ನೂ ಮಾಡಬಾರದು ಎಂಬ ಪರಮಮಂಗಲ ಪಾಠವನ್ನು ಶ್ರೀಮದಾಚಾರ್ಯರು ನಮಗಿಲ್ಲಿ ಕಲಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾಗವತಮ್ — 214 — ಕುಶಲಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಮಾಡುವ ಕ್ರಮ
ಇಬ್ಬರು ಪರಿಚಿತರು ಭೇಟಿಯಾದಾಗ ಪರಸ್ಪರರ ಕುಟುಂಬದವರ ಕ್ಷೇಮದ ಕುರಿತು ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಮಾಡುವದು ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಸಹಜ, ಕಾರಣ ಮನುಷ್ಯರಿಗೆ ಯಾವ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಏನು ಸಮಸ್ಯೆ ಬೇಕಾದರೂ ಉಂಟಾಗಬಹುದು. ವಿದುರ-ಉದ್ಧವರು ಭೇಟಿಯಾದಾಗ ವಿದುರರು ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಮುಂತಾದ ಸಕಲರ ಕುರಿತು ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ, ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ಅಸೌಖ್ಯದ, ಅನರ್ಥದ ಪ್ರಸಕ್ತಿಯೇ ಇಲ್ಲ. ಸಾಮಾನ್ಯರು ಪ್ರಶ್ನೆ ಮಾಡಿದರೆ ಅವರಿಗೆ ತತ್ವ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ ಎನ್ನಬಹುದು. ಆದರೆ ವಿದುರರಂತಹ ಮಹಾನುಭಾವರು, ಉದ್ಧವರಂತಹ ಭಾಗವತೋತ್ತಮರಿಗೆ ಈ ರೀತಿ ಪ್ರಶ್ನೆ ಮಾಡುವದು ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಎಷ್ಟರ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಸರಿ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡು ಭಗವತ್ಪಾದರು ಕಾರುಣ್ಯದಿಂದ ಉತ್ತರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆ ವಚನಗಳ ವಿವರಣೆ ಇಲ್ಲಿದೆ.
ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾಗವತಮ್ — 213 — ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಯ ಮಹತ್ತ್ವ
ಮನುಷ್ಯ ಸುಖ ದುಃಖಗಳಿಗೆ ಅತೀತನಲ್ಲ. ಅವು ಆಗಿಯೇ ಅಗುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಸುಖ ದುಃಖಗಳ ಪರಿಣಾಮಕ್ಕೊಳಗಾಗಬಾರದು ಎನ್ನುವದು ಗೀತಾಸಿದ್ಧಾಂತ. “ದುಃಖವಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಅದರ ಪರಿಣಾಮಕ್ಕೊಳಗಾಗಬಾರದು” ಎನ್ನುವ ಮಾತು ನಮಗೆ ಅರ್ಥವಾಗುವದು ತುಂಬ ಕಷ್ಟ. ಆದರೆ ವಿದುರರು ಸ್ವಯಂ ಆ ಗೀತಾತತ್ವವನ್ನು ಆಚರಿಸಿ ತೋರಿಸಿ ಅತ್ಯಂತ ಸುಲಭವಾಗಿ ಅದನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾಗವತಮ್ — 212 — ವಿದುರರ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆ
ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಯನ್ನು ಏಕೆ ಮಾಡಬೇಕು, ಹೇಗೆ ಮಾಡಬೇಕು ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರವನ್ನು ನೀಡುತ್ತ ವಿದುರರ ಮಾಡಿದ ಅದ್ಭುತ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಯ ವರ್ಣನೆ ಇಲ್ಲಿದೆ.
ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾಗವತಮ್ — 211 — ವಿದುರರು ಕಲಿಸುವ ಪಾಠ
ಇಡಿಯ ಜೀವನವನ್ನು ಹಸ್ತಿನಾವತಿಯ ಸಿಂಹಾಸನದ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ವಿದುರರಿಗೆ ದುರ್ಯೋಧನ ತೀವ್ರವಾದ ಅವಮಾನ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ, ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಅದನ್ನು ತಡೆಯದೇ ಮತ್ತಷ್ಟು ಅವಮಾನ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಇಂತಹ ಪ್ರಸಂಗದಲ್ಲಿ ವಿದುರರು ನಡೆದುಕೊಂಡ ರೀತಿ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಸಾಧಕನ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಮಾದರಿ. ಆ ವಿಷಯದ ವಿವರಣೆ ಇಲ್ಲಿದೆ.
ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾಗವತಮ್ — 210 — ವಿದುರರ ಕಥೆಯ ಆವಶ್ಯಕತೆ
ಅಪರೋಕ್ಷಜ್ಞಾನ, ಉತ್ಕ್ರಾಂತಿ, ಮಹಾಪ್ರಳಯ ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನು ನಿರೂಪಿಸಿ ಸೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ನಿರೂಪಿಸಲು ಹೊರಟ ಭಾಗವತದ ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ವಿದುರರ ಕಥೆಯ ನಿರೂಪಣೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಈ ತತ್ವಗಳ ಪ್ರತಿಪಾದನೆಯ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಯಾಕಾಗಿ ಈ ಕಥೆಯನ್ನು ಹೇಳಬೇಕು ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ನಮ್ಮ ಶ್ರೀಮದ್ ವಿಜಯಧ್ವಜತೀರ್ಥಶ್ರೀಪಾದಂಗಳವರು ನೀಡಿದ ಅದ್ಭುತ ಉತ್ತರದ ವಿವರಣೆ ಇಲ್ಲಿದೆ.